Zajarzenie łuku elektrycznego następuje poprzez odsunięcie elektrody wolframowej
od spawanego przedmiotu. Ten sposób zajarzenia powoduje mniej zakłóceń elektro-
natężenia i zmniejsza do minimum wtrącenia wolframu oraz zużycie elektrody.
Proces:
Przyłożyć lekko końcówkę elektrody do spawanego przedmiotu. Wcisnąć do końca
przycisk na uchwycie spawalniczym i podnieść elektrodę o 2-3mm z kilkusekundowym
opóźnieniem, w ten sposób uzyska się zajarzenie łuku. Spawarka dostarcza początkowo
prąd I
, po kilku sekundach działania zostanie dostarczony ustawiony prąd spawania.
LIFT
Po zakończeniu cyklu prąd jest anulowany przez ustawioną krzywą opadania.
6.1.2 Spawanie metodą TIG DC
Spawanie metodą TIG DC przeznaczone jest dla wszystkich stali węglowych
niskostopowych i wysokostopowych oraz dla metali ciężkich: miedź, nikiel, tytan i ich
stopy.
Podczas spawania metodą TIG DC z elektrodą znajdującą się na biegunie (-) jest zwykle
używana elektroda z 2% zawartością toru (pasmo koloru czerwonego) lub elektroda z
2% zawartością ceru (pasmo koloru szarego).
Naostrzyć osiowo elektrodę wolframową na ściernicy, patrz RYS. L, dbając o to, aby ostrze
było idealnie koncentryczne celem uniknięcia odchyleń łuku. Ważne jest, aby wykonać
ostrzenie wzdłuż elektrody. Tę operację należy powtarzać okresowo, w zależności od
zastosowania i zużycia elektrody lub też, jeżeli została przypadkowo zabrudzona, utlenia
się lub też jest nieprawidłowo używana. Podczas spawania metodą TIG DC jest możliwe
funkcjonowanie 2- taktowe (2T) i 4-taktowe (4T).
6.1.3 Spawanie metodą TIG AC
Ten rodzaj spawania umożliwia spawanie metali, takich jak aluminium i magnez,
które tworzą na swojej powierzchni warstwę ochronną i izolującą tlenku. Zamieniając
biegunowość prądu spawania można "przerwać" warstwę powierzchniową tlenku za
pomocą mechanizmu zwanego "piaskowaniem jonowym". Napięcie na elektrodzie
wolframowej jest na przemian dodatnie (EP) i ujemne (EN). W czasie EP tlenek zostanie
usunięty z powierzchni ("czyszczenie" lub "dotrawianie"), umożliwiając powstawanie
jeziorka. W czasie EN następuje maksymalne obciążenie cieplne przedmiotu,
umożliwiające spawanie. Możliwość zmiany parametru balance w AC umożliwia
zredukowanie czasu trwania przepływu prądu EP do minimum, umożliwiając tym samym
szybsze spawanie.
Większe wartości parametru balance umożliwiają szybsze spawanie, większy przetop,
bardziej skoncentrowany łuk, węższe jeziorko spawalnicze i ograniczone przegrzewanie
elektrody. Natomiast mniejsze wartości tego parametru gwarantują większą czystość
spawanego przedmiotu. Używanie zbyt niskiej wartości parametru balance powoduje
rozszerzenie łuku i części utlenianej,
powstaniem kulki w końcowej części, napotkaniem trudności podczas zajarzenia oraz
zmianą kierunku łuku. Używanie zbyt dużej wartości balance powoduje, że jeziorko
spawalnicze jest "brudne" z ciemnymi wtrąceniami.
W tabeli (TAB. 4) znajduje się streszczenie skutków zmiany parametrów, które mogą
zaistnieć podczas spawania AC.
Podczas spawania metodą TIG AC jest możliwe funkcjonowanie 2- taktowe (2T) i 4-
taktowe (4T).
Ponadto obowiązują instrukcje dotyczące procesu spawania.
W tabeli (TAB. 3) podane są dane orientacyjne dotyczące spawania aluminium;
najbardziej odpowiednią elektrodą jest czysta elektroda wolframowa (pasmo koloru
zielonego).
6.1.4 Proces spawania
- Wyregulować prąd spawania do żądanej wartości z pomocą pokrętła; ewentualnie
dostosować do rzeczywistego obciążenia cieplnego, niezbędnego podczas
spawania.
- Wcisnąć przycisk na uchwycie spawalniczym sprawdzając prawidłowy wypływ
strumienia gazu z uchwytu; jeżeli to konieczne należy wykalibrować czas wyprzedzenia
wypływu gazu (pre-gas) i czas opóźnienia wypływu gazu (post-gas); oba te czasy
należy regulować w zależności od warunków operacyjnych. W szczególności
opóźnienie wypływu gazu post-gas musi być takie, aby umożliwiało schłodzenie
elektrody i jeziorka po zakończeniu spawania, nie stykając się z atmosferą (utleniania
i skażenia).
Tryb TIG z sekwencja 2-Taktową:
- Wciśnięcie do końca przycisku uchwytu spawalniczego (P.T.) powoduje zajarzenie
łuku przy wartości prądu I
. Następnie prąd wzrasta zgodnie z funkcją RAMPA
START
POCZĄTKOWA aż do wartości prądu spawania.
- Aby przerwać spawanie należy zwolnić przycisk na uchwycie spawalniczym
powodując anulowanie prądu, (jeżeli jest włączona funkcja RAMPA KOŃCOWA) lub
natychmiastowe zgaszenie łuku z następującym po nim opóźnieniem wypływu gazu
post-gas.
Tryb TIG z sekwencja 4-Taktową:
- Pierwsze wciśnięcie przycisku powoduje zajarzenie łuku przy wartości prądu
I
. Po zwolnieniu przycisku prąd wzrasta zgodnie z ustawioną funkcją RAMPA
START
POCZĄTKOWA, aż do wartości prądu spawania; ta wartość zostanie utrzymana
również po zwolnieniu przycisku. W przypadku, kiedy przycisk zostanie ponownie
wciśnięty, wartość prądu zmniejszy się zgodnie z funkcją RAMPA KOŃCOWA, aż
do wartości I
. Zostanie ona utrzymana aż do momentu zwolnienia przycisku, co
END
spowoduje zakończenie cyklu spawania i rozpoczęcie okresu post gas (opóźnienie
wypływu gazu). Jeżeli natomiast podczas działania funkcji RAMPA KOŃCOWA
przycisk zostanie zwolniony, cykl spawania zakończy się natychmiast i rozpocznie się
okres post gas.
Tryb TIG z sekwencja 4-Taktową i BI-LEVEL:
- Pierwsze wciśnięcie przycisku powoduje zajarzenie łuku przy wartości prądu
I
. Po zwolnieniu przycisku prąd wzrasta zgodnie z ustawioną funkcją RAMPA
START
POCZĄTKOWA, aż do wartości prądu spawania; ta wartość zostanie utrzymana
również po zwolnieniu przycisku. Przy każdym kolejnym wciśnięciu przycisku (czas,
który upłynie pomiędzy jego wciśnięciem a zwolnieniem powinien być krótki), prąd
będzie się zmieniać od wartości ustawionej w parametrze BI-LEVEL I
prądu głównego I
.
2
- W przypadku, kiedy przycisk zostanie przytrzymany w pozycji wciśniętej przez
dłuższy okres czasu, prąd zmniejsza się zgodnie z funkcją RAMPA KOŃCOWA, aż
do wartości I
. Zostanie ona utrzymana aż do zwolnienia przycisku, co spowoduje
END
zakończenie cyklu spawania i rozpoczęcie okresu post gas (opóźnienie wypływu
gazu). Jeżeli natomiast przycisk zostanie zwolniony podczas działania funkcji RAMPA
KOŃCOWA, cykl spawania zakończy się natychmiast i rozpocznie się okres post gas
(RYS.M).
6.2 SPAWANIE METODĄ MMA
- Absolutnie konieczne jest zastosowanie się do zaleceń producenta elektrod, jeżeli
chodzi o prawidłową biegunowość oraz optymalny prąd spawania (zwykle tego rodzaju
zalecenia podane są na opakowaniu elektrod).
- Prąd spawania należy regulować w zależności od średnicy używanej elektrody oraz
rodzaju spoiny, którą zamierza się wykonać; poniżej podane są orientacyjne wartości
prądu, używane dla różnych średnic elektrod:
Ø Elektroda (mm)
1.6
2
2.5
3.2
przegrzanie elektrody z konsekwentnym
do wartości
1
Prąd spawania (A)
min.
max.
25
-
50
40
-
80
60
-
110
80
-
160
4
5
6
- Proszę zwrócić uwagę, że przy jednakowych wartościach średnicy elektrody większe
wartości prądu bądą używane do spawania poziomego, podczas gdy do spawania
pionowego lub pułapowego należy używać prądów o niższych wartościach.
- Parametry mechaniczne spawanego złącza określone są, oprócz natężenia wybranego
prądu, również przez inne parametry spawania, takie ja: długość łuku, prędkość
i pozycje spawania, średnica i jakość elektrod (elektrody należy przechowywać
w suchym miejscu i chronić przed wilgocią w odpowiednich opakowaniach lub
pojemnikach).
- Parametry spawania zależą również od wartość ARC-FORCE (zachowanie
dynamiczne) spawarki. Ten parametr można ustawić na panelu lub też za pomocą
zdalnego sterowania na 2 potencjometry.
- Można zauważyć, że wysokie wartości ARC-FORCE powodują większe przetopienie
i umożliwiają spawanie w jakimkolwiek położeniu, typowe podczas spawania elektrod
zasadowych, natomiast niskie wartości ARC-FORCE umożliwiają bardziej miękki
łuk, bez rozpryskiwań, które są charakterystyczne podczas spawania elektrody
rutylowych.
Spawarka jest ponadto wyposażona w funkcje HOT START i ANTI STICK, które
gwarantują łatwy start i zapobiegają przyklejaniu się elektrody do spawanego
przedmiotu.
6.2.1 Proces spawania
- OSłANIAJĄC TWARZ pod maską spawalniczą, pocierać końcem elektrody o
spawany przedmiot, wykonując ruch jak podczas zapalania zapałki; jest to najbardziej
prawidłowy sposób zajarzenia łuku.
UWAGA: NIE UDERZAĆ elektrodą o przedmiot; grozi to uszkodzeniem powłoki i
utrudnia zajarzenie łuku.
- Bezpośrednio po zajarzeniu łuku należy utrzymywać elektrodę podczas spawania
w odpowiedniej odległości od przedmiotu, odległość ta powinna być równa średnicy
używanej elektrody i należy utrzymywać ją możliwie jak najbardziej stałą podczas
całego procesu spawania; należy pamiętać, że nachylenie elektrody w kierunku
posuwu powinno wynosić około 20-30 stopni.
- Po zakończeniu ściegu spawania przesunąć końcówkę elektrody lekko do tyłu względem
kierunku posuwu, aby wypełnić krater, a następnie szybko podnieść elektrodę nad
jeziorko spawalnicze, żeby zgasić łuk (WYGLĄD ŚCIEGU SPAWALNICZEGO - RYS.
N).
7. KONSERWACJA
UWAGA!
PRZED
NALEŻY UPEWNIĆ SIĘ, ŻE SPAWARKA JEST WYŁĄCZONA I ODŁĄCZYĆ
ZASILANIE.
7.1 RUTYNOWA KONSERWACJA
OPERACJE RUTYNOWEJ KONSERWACJI MOGĄ BYĆ WYKONYWANE PRZEZ
OPERATORA.
7.1.1 KONSERWACJA UCHWYTU SPAWALNICZEGO
- Unikać opierania uchwytu spawalniczego i przewodu na gorących przedmiotach;
może to powodować stopienie się materiałów izolacyjnych, czyniąc je tym samym
bardzo szybko nieużytecznymi.
- Okresowo sprawdzać szczelność przewodów rurowych i złączek gazowych.
- Dokładnie połączyć zacisk zakleszczający elektrodę i trzpień uchwytu z elektrodą o
odpowiedniej średnicy, aby unikać przegrzewania się, nieprawidłowego rozpraszania
gazu i związanego z tym nieprawidłowego funkcjonowania.
- Przed każdym użyciem należy sprawdzić stan zużycia i prawidłowy montaż części
końcowych uchwytu spawalniczego: dysza, elektrody, zacisk kleszczowy elektrody,
dyfuzor gazu.
7.2 NADZWYCZAJNA KONSERWACJA
OPERACJE NADZWYCZAJNEJ KONSERWACJI POWINNY BYĆ WYKONYWANE
WYŁĄCZNIE PRZEZ PERSONEL DOŚWIADCZONY LUB WYKWALIFIKOWANY W
ZAKRESIE ELEKTRYCZNO-MECHANICZNYM.
UWAGA! PRZED WYJĘCIEM PANELI SPAWARKI I DOSTANIEM SIĘ DO
JEJ WNĘTRZA NALEŻY UPEWNIĆ SIĘ, ŻE SPAWARKA ZOSTAŁA WYŁĄCZONA I
ODŁĄCZYĆ ZASILANIE.
Ewentualne kontrole pod napięciem, wykonywane wewnątrz spawarki mogą
grozić poważnym szokiem elektrycznym, powodowanym przez bezpośredni
kontakt z częściami znajdującymi się pod napięciem lub/i mogą one powodować
uszkodzenia wynikające z bezpośredniego kontaktu z częściami znajdującymi w
ruchu.
- Okresowo, z częstotliwością zależną od używania urządzenia oraz od stopnia
zakurzenia otoczenia należy sprawdzać wnętrze urządzenia i usuwać kurz osadzający
się na kartach elektrycznych bardzo miękką szczoteczką lub odpowiednimi
rozpuszczalnikami.
- Przy okazji należy sprawdzić, czy podłączenia elektryczne są odpowiednio zaciśnięte,
a na okablowaniach nie występują ślady uszkodzeń izolacji.
- Po zakończeniu wyżej opisanych operacji należy ponownie zamontować panele
spawarki, dokręcając do końca śruby zaciskowe.
- Bezwzględnie unikać wykonywania operacji spawania podczas gdy spawarka jest
otwarta.
8. WYSZUKIWANIE USTEREK
W
PRZYPADKU
WADLIWEGO
WYKONANIEM
NAPRAWY
POGOTOWIA TECHNICZNEGO NALEŻY SPRAWDZIĆ, CZY:
- Prąd spawania, regulowany przez potencjometr z podziałką skalowaną w amperach
odpowiada średnicy i rodzajowi używanej elektrody.
- Podczas gdy wyłącznik główny znajduje się w pozycji "ON" zapali się odpowiednia
lampka; w przeciwnym przypadku usterka znajduje się zwykle na linii zasilania
(przewody, wtyczka lub/i gniazdo wtyczkowe, bezpieczniki, itp.).
- Nie zapala się żółty led sygnalizujący zadziałanie zabezpieczenia termicznego
przepięcia, zbyt niskiego napięcia lub też zwarcia.
- Sprawdzić czy przestrzegany jest znamionowy czas pracy; w przypadku zadziałania
zabezpieczenia termostatycznego należy odczekać na naturalne schłodzenie
urządzenia, sprawdzić funkcjonowanie wentylatora.
- Skontrolować napięcie linii: jeżeli ustawiona wartość jest zbyt wysoka lub zbyt niska
spawarka nie zostanie odblokowana.
- Skontrolować, czy na wyjściu spawarki nie nastąpiło zwarcie : usunąć usterkę.
- Obwód spawania jest podłączony prawidłowo, a szczególnie czy zacisk przewodu
masowego jest rzeczywiście podłączony do przedmiotu i nie zawiera materiałów
izolacyjnych (np. farby).
- Stosowany jest odpowiedni gaz osłonowy (Argon 99,5%) i w odpowiedniej ilości.
- 84 -
120
-
150
-
200
-
WYKONANIEM
OPERACJI
KONSERWACYJNYCH
FUNKCJONOWANIA
URZĄDZENIA,
LUB
ODDANIEM
URZĄDZENIA
200
280
350
PRZED
DO
SERWISU